Құжаттардың түрлері

КММ

болсын, ірі корпорация, шағын ғана ЖШС болсын, бәрін біріктіретін нәрсе

– іс қағаздарын жүргізу. Онсыз ешбір жұмыс іске аспайтыны анық.
Соңғы уақытта барлық мемлекеттік мекемелер іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізуге көшіп жатыр. Ол дегеніміз қазақ тілінде жазылатын құжаттар саны көбейіп, қолданысқа ие болды.
Әрине, қазақ тілінде іс жүргізу оңай дүние емес, өйткені жаңа терминдер, жаңа сөздер күн сайын пайда болып, оның үстіне бәріне бірдей болатын шаблоны әлі де бекітілмеді. Алайда, мейілінше сауатты жүргізу үшін, қыр сырын тану күнделікті ізденісті қажет етеді деп ойлаймын.

Ақпараттық-
анықтамалық
құжаттар.
Жеке құрам
бойынша
құжаттар
Қаржылық
бухгалтерлік
Басқару
Ұйымдық

документы)

_________________20___
№___________________
бас директордың
хатшы-референтiне
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Хатшы-референттер

кәсiпорын мамандарының санатына жатады, оларды жұмысқа директор қабылдайды және шығарады.
1.2. Хатшы-референттердiң негiзгi мiндеттерi басқару қызметiн ұйымдық және құжаттамалық қамтамасыз ету болып табылады.
1.3. Хатшы-референт тiкелей кәсiпорынның директорына бағынады.
1.4. Өз қызметiнде хатшы-референт мына құжаттарды басшылыққа алады:
- Қазақстан Республикасының заң актiлерi;
- кәсiпорынның жарғысы;
«Қызметкерлер туралы» ереже;
кәсiпорын басшысының бұйрықтары (өкiмдерi);
iс қағаздарын жүргiзудi ұйымдастыру жөнiндегi нормативтiк-әдістемелік материалдар;
осы лауазымдық нұсқаулық.
1.5. Хатшы-референт лауазымына жоғары немесе арнаулы орта бiлiмi бар және 1 жыл еңбек стажы бар немесе стажы жоқ, бiрақ хатшы-референттердiң курсынан өткен тұлғалар тағайындалады.
1.6. Хатшы-референт төмендегi мәселелердi бiлуi керек:
- құжаттармен жұмыс, құжаттамаларды жинақтап-құрастыру;
басқару жұмысын ұйымдастыру;
есептеу және ұйымдастыру техникаларын қолдана бiлу;
қызметтiк құжаттамаларды коммерциялық әрiптестердiң тiлiне аудару;
еңбек мәдениетi және қызмет этикасы;
еңбектi қорғау, қауiпсiздiк техникасы және өртке қарсы қорғаныстар.

ақпараттықанықтамалық қызмет көрсету.
2.2. Кәсiпорынның құрылымдық бөлiмшелерi мен филиалдарындағы iс

жүргiзудi ұйымдастыруға әдiстемелiк басшылық және бақылау.
2.3. Кәсiпорынның кеңесшi органдарының қызметiн құжаттау.
2.4. Басшылықты жедел-ұйымдастыру қызметiмен қамтамасыз ету.
2.5. Кадр құжаттарын жүргiзу және ресiмдеу, есепке алу (қызметкерлер жөнiндегi инспектор болмаған жағдайда).
3. ҚЫЗМЕТТІК МIНДЕТТЕРI
Хатшы-референттiң мiндеттерi:
3.1. Кәсiпорынның қаржы-шаруашылық қызметiн қамтамасыз ететiн қажеттi құжаттарды дайындауды жүзеге асыру.
3.2. Құжаттарды қабылдау, тiркеу, есепке алу, орындалуын қадағалау, ақпараттық-анықтамалық қызмет көрсету және құжаттық ақпараттарды сақтау.
3.3. Кәсiпорынның басшысына қол қоюға апарылатын құжаттардың дайындалуының, дұрыс жасалуының, келiсiлуiнiң, бекiтiлуiнiң сапасын қадағалайды.
3.4. Басшылардың құжаттары мен тапсырмаларының орындалуына бақылау жасайды, сапалы түрде тез жасалуға жiберiлген тапсырмалардың жедел орындалуы үшiн шаралар қолданады.
3.5. Дайындықты ұйымдастыру, шешiм қабылдау және оны орындау үшiн тиiстi адамдарға жеткiзудi жүзеге асырады. Басшыға берiлетiн анықтамалар мен баяндамаларға талдау жасайды, олар бойынша құзіретті тұжырым ұсынады.
3.6. Кәсiпорынның ағымдағы қызметiне байланысты ұйымдармен (коммерциялық және мемлекеттiк) және жекелеген азаматтармен жедел байланысты жүзеге асырады (телефон, факс).
3.7. Келушiлердi қабылдайды.
3.8. Кәсiпорынның кадр қызметi құжаттамаларын қамтамасыз ету жөнiндегi жұмыстарды орындайды: - жеке құрам бойынша бұйрықтарды ресiмдеу; - жеке карточкалар немесе жеке парақтардың нысандарын ресiмдеу; - еңбек кiтапшаларын толтыру; - еңбек шарттарын (келiсiм-шарттарын) жүргiзу және ресiмдеу; - icсапар құжаттарын ресiмдеу; - еңбекке уақытша жарамсыздығы туралы құжаттарды ресiмдеу; - жұмыс уақытын есептейтiн табельдi жүргiзу; - еңбек стажы және жалақы туралы анықтамалар беру.
3.9. Машинкаға басылған және көшiрiп-көбейту жұмыстарының орындалуын қамтамасыз етедi.
3.10. ПЭВМ-дi кәсiпорынның құжаттамалық қағаздармен қамтамасыз етудегi автоматты құрал ретiнде пайдалану.
3.11. Жыл сайын құжаттарды мұрағатқа өткiзу немесе жою.
3.12. Кәсiпорынның қаржы-шаруашылық саласы бойынша басшының жекелеген тапсырмаларын орындау.

талап етедi, сонымен бiрге басшының тапсырмасын кешiктiрiп орындағандардан түсiнiктеме алады.

4.2. Құжаттарды қарап, оларды орындау үшiн басшыларға және кәсiпорынның мамандарына жiбередi.
4.3. «Iс қағаздарын жүргiзу туралы» нұсқаулықты, құжаттарды ресiмдеудегi халықаралық ережелердi бұзып дайындалған құжаттарды орындаушыларға өндеуге жiберiп, дұрыс орындауын талап етедi.
4.4. Өзiнiң құзiретi шегiнде басқару қызметiнiң құжаттарына белгi соғады.
4.5. Кәсiпорын қызметiн құжаттамалық қамтамасыз ету жұмысын жақсарту жөнiнде және электрондық техниканы қолдану негiзiнде басқару жұмысының әдістері мен нысандарын одан әрi жетiлдiру жөнiнде басшылықтың қарауына ұсыныстар енгiзедi.
4.6. Кәсiпорын басшыларынан қызметтiк мiндеттерiн орындау үшiн және кәсiпорын қызметi барысында жинақталған барлық құжаттарды сақтау үшiн қажеттi жағдай жасауын талап етедi. 4.7. «КҚ» немесе «Өте құпия», «ҚПҮ» (қызметте пайдалану үшiн) деген белгiлерi бар құжаттармен жұмыс iстейдi.
4.8. Өз құзiретi шегiнде шешiмдер қабылдайды.
4.9. Құжаттардың орындалуын тексеру мәселелерi бойынша және басшылыққа қажет ақпараттарды ұсынуға байланысты кәсiпорынның барлық қызметтерiмен (қызметкерлерiмен) өзара байланысты ұйымдастырады.
5. ЖАУАПКЕРШIЛIГI
Хатшы-референт мына жұмыстарға жауапты болады:
5.1. Кәсiпорынның басшысына қол қоюға апарылатын құжаттардың сапасына;
5.2. Құжаттарды тiркеудегi және жүргiзудегi салақтық пен ұқыпсыздыққа;
5.3. Құжаттардың сақталуына, «КҚ», «Өте құпия», «ҚПҮ» деген белгiсi бар мәлiметтердi жария етпеуге;
5.4. Осы нұсқаулықта көзделген лауазымдық мiндеттердi орындамаған немесе уақытында орындамаған жағдайларға жауапты болады.
Бас директор __________ ______________
(қолы) (аты-жөнi)
Заң кеңесшiсi __________ _____________
(қолы) (аты-жөнi)
______________ күнi

белгiлейдi.
1.2. Кәсiпорын қызметкерлерiнiң келiciм-шартта, жарғыда, ұжымдық шартта, осы ережеде реттелмеген

еңбек шарттары Қазақстан Республикасының еңбек жөнiндегi заң актiлерiмен белгiленедi.
1.3. Кәсiпорында мамандардың мынадай  санаттары болады:
кәсiпорынның жұмыскері – кәсiпорынмен еңбек қатынасында тұрған тұлға;
кәсiпорынның басшы қызметкерi –  директор тағайындаған қызметкер;
кәсiпорын қызметкерi – кәсiпорынның директоры лауазымға тағайындаған маман;
кәсiпорынның басқа да жұмысшылары мен қызметкерлерi – кәсiпорынның директоры тағайындаған басшы қызметкерлерiнен басқа кәсiпорынның барлық жұмысшылары мен қызметкерлерi.
1.4. Кәсiпорынның басшы қызметкерлерi: кәсiпорынның директоры, оның орынбасарлары, бас бухгалтер болып табылады.
2. Жұмысқа қабылдау
2.1. Басшы қызметiне жұмысқа қабыл­да­натын азаматтармен шарт жарғыда белгiленген мерзiмге, ал кәсiпорынның қызметкерлерiмен – 1 (бір) жылға дейiнгi мерзiмге жасалады.
2.2. Еңбек шарты лауазымын, жұмыс орнын, еңбектегi құқықтық қатынастар пайда болған күнi және лауазымдық жалақысының мөлшерi көрсетiлiп, жазбаша түрде толтырылады.
2.3. Еңбек шартын мына жағдайда: құрылтайшылардың шешiмi бойынша басшы қызметкерлердiң шартын жаңа мерзiмге, екi жақты келiсiм бойынша кәсiпорын қызметкерлерiнiң еңбек шартын созуға болады.
2.4. Құқықтық қатынастардың пайда болатын және еңбек шартының жасалу күнi еңбек шартында келiсiлген мерзiм болып табылады.
2.5. Еңбек шартын жасау кезiнде жұмысқа қабылданып отырған қызметкердiң сол лауазымға сәйкестігін бақылау үшiн сынақ мерзiмi белгiленедi.
2.6. Сынақ мерзiмi басшы қызметкер үшiн де, қатардағы қызметкер үшiн де 3 айдан аспауға тиic, ал басқа жұмысшылар мен қызметкерлер үшiн — 2 ай болады. Қызметкер ауырып қалса немесе басқа себептi жағдаймен жұмыста болмаса, онда ол кезең сынақ мерзiмiне енбейдi.
Жұмысының нәтижесi кәсiпорынды қанағат­тандырмаса, қызметкер жұмыстан босатылады.
  3. Құқықтары мен мiндеттерi
3.1. Кәсiпорын қызметкерлерi ҚР заң актiлерiнде, құрылтай құжаттарында белгiленген демалыс, әлеуметтiк сақтандыру мен әлеуметтiк қамтамасыз ету және жұмыс режимiне қатысты барлық құқықтарды пайдалана алады.
3.2. Кәсiпорын қызметкерлерi белгiленген уақытта кәсiпорын басшыларына кiрiп, өз жұмыстарына байланысты мәселелердi айтуға құқылы.
3.3. Кәсiпорын әкiмшiлiгi ұжымдық шартта көзделген шаралардың орындалуы туралы еңбек ұжымы кеңесiнiң алдында есеп бередi.
3.4. Қызметкердi жұмысқа алғаннан кейiн оның басшылары қызметкердi құрылтай құжаттарымен, ережелерiмен, еңбек шартымен және iшкi еңбек тәртiбiмен, лауазымдық нұсқаулықпен таныстыруға тиic.
3.5. Кәсiпорын қызметкерi:
— ҚР қолданылып жүрген заң актiлерiн бұзбауға, кәсiпорынның iшкi еңбек тәртiбiн қатаң сақтауға, тиiстi басшылардың өкiмдерiн орындауға;
— кәсiпорынға немесе оның қаржысы мен мүлкiне зиян келтiретiн әрекеттердi жасамауға міндетті.
3.6. Әкiмшiлiктiң қызметкерден еңбек шартында көрсетiлмеген жұмыстарды талап етуге құқығы жоқ.

Үлгі

жұмыс күнiнiң және жұмыс уақытының ұзақтығы, сонымен бiрге демалыс күндерi

және мереке күндерi ҚР заң актiлерiмен, кәсiпорынның iшкi еңбек тәртiбi туралы ережемен белгiленедi.
4.2. Ерекше жағдайларда кәсiпорын директорының немесе оның орынбасарының өкiмiмен қызметкер жедел жұмыстарды орындау үшiн  жұмыс күнінің белгіленген уақытынан тыс мерзімге, сонымен бiрге өтемақы төлеген жағдайда мереке күндерi және демалыс күндерi жұмысқа шақырылуы мүмкiн.
4.3. Кәсiпорын өз қызметкерлерi үшiн икемдi жұмыс уақытын енгiзе алады, оның нормативтiк негiзi жұмыс уақытының жиынтық есебi болып табылады.
 5. Демалыстар
 5.1. Кәсiпорынның  қызметкерлерi бiр жыл iшiнде 30 күнтiзбелiк күнге созылатын, жалақысы сақталатын еңбек демалысын ала алады.
5.2. Кәсiпорынның басқа қызметкерлерi еңбек шартын жасаған кезде ұзақтығы әрбiр нақты жағдайға байланысты белгiленген жыл сайынғы демалысты пайдаланады. Бұл ретте жыл сайынғы еңбек демалысының ұзақтығы 18 күнтiзбелiк күннен кем болмауға тиiс.
5.3. Кәсiпорын қызметкерiнiң жылдық демалысты алу құқығы егер еңбек шартында өзгеше айтылмаса, еңбек қатынастары пайда болған күннен кейін 12 ай өткен соң мүмкін болады.
5.4. Жыл сайынғы демалыс уақыты алдын-ала белгiленген кесте бойынша берiлуге тиiс. Егер қызметкердiң демалыс алған уақыты кәсiпорынның жұмысына зиян тигiзетiн болса, онда қызметкердiң келiсiмiмен демалыс басқа уақытқа жылжытылады.
5.5. Жоспарлы демалыс уақытының басқа мерзiмге ауысқаны туралы қызметкерге 30 күн бұрын хабарлау қажет.
5.6. Пайдаланылмаған демалыс қызмет­кердiң келесi жылғы демалысына қосылып берiлуi мүмкiн, бiрақ жыл бойы демалыс алмаған қызметкер қажет болған жағдайда кейiнге қалдырылған демалыстың есебiнен ұзақтығы 12 күнтiзбелiк күнге демалыс алуға құқығы бар.
5.7. Жыл сайынғы еңбек демалысын екi жыл қатарынан бермеуге тыйым салынады, сонымен бiрге 2 жыл пайдаланылмаған демалыс үшiн өтемақы төлеуге де болмайды.
Екi жылғы еңбек демалысын қосып алып, демалыста жүрген кезде жұмыс орнында сақталатын орташа жалақының мөлшерiн анықтау тәртiбi кәсiпорынның iшкi тәртiбi туралы ережеде көрсетiледi.
5.8. Өндiрiстiк маңызды себептерге байланысты кәсiпорынның басшысын немесе қызметкерiн оның келiсiмi бойынша демалыстан шақырып алуға болады. Бұл туралы шешiмдi кәсiпорынның директоры немесе оның орынбасары қабылдайды.
Қызметкердiң жеке басындағы немесе отбасындағы жекелеген жағдайларға байланысты кәсiпорын оған жалақысы сақталмайтын демалыс бере алады.
 

ауыстыру
6.1. Кәсiпорынның қызметкерi өз келiсiмi бойынша басқа жұмыс орнына белгiлi

бiр мерзiмге, 1 айдан 6 айға дейiнгi мерзiм шегiнде iссапарға жiберiлуi мүмкiн.
Iссапарға уақытша жiберiлгендер үшiн еңбек шартын өзгертудiң қажетi жоқ. Егер кәсiпорын тиiстi үй-жай беретiн болса, онда қызметкер iссапарға жiберiлген жерге отбасымен бiрге баруға құқылы.
Қызметкердi басқа жұмысқа ауыстыру қызметкердiң келiсiмiмен ғана жүзеге асырылады және қажет болған жағдайда кәсiпорын басшысының келiсiмi бойынша ауыстырылады.
Еңбек шартына енгiзiлетiн тиiстi өзгерiстер екi тараптың келiсiмiмен жазбаша түрде ресiмделедi.
7. Жалақы, әлеуметтiк сақтандыру және өтемақылар
7.1. Кәсiпорындағы қызметкерге кәсiпорын­ның өзi қызметкермен келiсе отырып белгiлеген мерзiмдi ақы, кесiмдi ақы немесе еңбекақы жүйесiнiң басқа түрi бойынша жалақы төлейдi.
7.2. Әрбiр қызметкердiң жалақысы оның жұмысының нәтижелерiне байланысты белгiленедi және ол белгiлi бiр жоғарғы мөлшермен шектелмейдi.
7.3. Кәсiпорын еңбекақы жүйесiне қосымша ретiнде жекелеген кезеңдерге жұмыстың нәтижесi үшiн үстемақы материалдық ынталандыру және сыйақы, сыйлықақы белгiлеуi мүмкiн.
7.4. Басшы қызметкерлерге және қызметкерлерге штаттық кесте бойынша олардың атқаратын қызметiне байланысты жалақы белгiленедi.
Бiлiктiлiгi мен жұмыс тәжiрибесiнiң, сонымен бiрге қол жеткен табыстары үшiн кәciпорын директорының жекелеген қызметкерлерге дербес жалақы төлеуге құқығы бар.
7.5. Кәсiпорынның қызметкерi жәрдемақылар мен әлеуметтiк сақтандыру бойынша жеңiлдiктердi пайдалана алады.
7.6. Iссапарға жiберiлген қызметкердiң сол уақыт немесе кезең iшiнде негiзгi жұмыс орнындағы негiзгi жалақысы сақталады.
7.7. Қызметкердi жұмыстан босатқан кезде оған тиiстi барлық төлем сомалары сол жұмыстан босатылған күнi төленуге тиiс.
8. Көтермелеу шаралары мен тәртiптiк шаралар
8.1. Кәсiпорын қызметкерлерiн көтермелеу шаралары:
— алғыс айту;
— бағалы сыйлықтармен, ақшалай сыйлық­ақылармен марапаттау;
— лауазымдық жалақыны көтеру және дербес үстемеақы белгiлеу;
— лауазымын көтеру болып табылады.
8.2. Кәсiпорын қызметкерлерiне қолданы­латын тәртiптiк шаралар:
— ескерту;
— сөгiс;
— тәртiп бұзуына немесе кәсiпорын жұмы­сын дұрыс орындамағаны үшiн еңбек шартын­да көрсетiлген мерзiмнен бұрын қызметтен боса­ту болып табылады.

негiзiнде шығарылған директордың бұйрығы бойынша жұмыстан босатылады.
9.2. Кәсiпорынның басқа қызметкерлерi

директордың бұйрығы арқылы жұмыстан шығарылады.
9.3. Кәсiпорын қызметкерi мынадай жағ­дайларда жұмыстан босатылуы мүмкiн: еңбек шарты (келiсiмiнiң) мерзiмiнiң аяқталуына байланысты және еңбек шартының мерзiмi бiткенге дейiн, яғни мерзiмiнен бұрын жұмыстан шығарылуы мүмкiн.
9.4. Еңбек шартының мерзiмi бітпей жұмыстан шығару мынадай жағдайларда жүзеге асырылуы мүмкiн:
— қызметкер атқарып келген лауазымның қысқаруына байланысты қызметкердi басқа лауазымға ауыстыруға лауазымдық қызмет­тердi бөлуде белгiленген қызмет шеңберіне оның бiлiмiнiң сәйкес келмеуi және тәжiрибесi­нiң аздығы себеп болады;
— атқарып отырған қызметiне қызметкердің сәйкессiздiгi;
— кәсiпорын жұмысына лайықсыз әрекет жасауына байланысты;
— өзара келiсiм бойынша.
9.5. 2 айдан астам уақыт бойына жұмысқа қабiлетсiз болған жағдайда, кәсiпорын өзiнiң бастамасымен қызметкермен жасалған еңбек шартын бұзуға құқылы.
9.6. Жұмыстан босатылатыны туралы қызметкерге 1 ай бұрын жазбаша түрде ескертiледi. Егер қызметкер өз қалауы бойынша өтiнiш берiп, жұмыстан шығарылатын болса, онда ескертудiң қажетi жоқ.
9.7. Қызметкердi жұмыстан шығарған кезде оған атқарған лауазымы, кәсiпорында iстеген мерзiмi, лауазымдық жалақысы және үстеме ақысы, сонымен бiрге басқа жерге жұмысқа тұруға қажеттi басқа да ақпараттар туралы анықтама берiледi.
Басшының орынбасары         __________                  _____________
(қолы)                             (аты-жөні)

құжаттары. Құрылтай құжаттарына жатады: жарғы немесе жарғы және құрылтайшылық келiсiм-шарт, немесе

(1 шiлдесiнен 2009 жыл құрылтай шарт құрылтай құжаттарына жатқызбайтын болған), құрылтайшылық келiсiм-шарт ғана. Заңды тұлғаның құрылтай құжаттарындағы болуы керек: • Заңды тұлғаның атауы; • Заңды тұлғаның табуын орыны; • Заңды тұлғаның қызметтiң басқаруын тәртiбі, тағы басқа мәлiметтер.

Құрылтай құжаттары (Учредительные документы) 

(аты-жөнi) _________________________________________________
(аты-жөнi) ____________________________________себептерге байланысты жұмыстан шығарылсын. _____________________ _______________________
(шығарылған күнi) (шығарылу себебi)

Негiзi: жұмыстан шығаруға негiз болған құжат

Директор қолы Аты-жөнi

Бұйрықпен таныстым қ
ызметкердiң қолы
00.00.00.

Кәсiпорынның атауы
БҰЙРЫҚ
00.00.0. №______________
_________________қаласы
Жұмысқа қабылдау туралы
«____»___________20__ж. №_____ келiсiм-шарттың негiзiнде бас бухгалтер қызметiне азамат __________________________________ тағайындалсын.
(аты-жөнi)
2. «___»_____________20__ж. дейiн көрсетiлген келiсiм-шартты орындауды қамтамасыз ету мақсатында бас бухгалтер мына жобаларды жүзеге асырсын:
бөлiмшелердi, қызметтердi, лауазымды тұлғаларды және басқа да кәсiпорын қызметкерлерiн олардың келiсiм-шарттарымен таныстыруды көздеген директордың өкiмiн;
бас бухгалтердiң келiсiм-шартта белгiленген құқықтарын, сонымен бiрге келісім- шарттың басқа да талаптарын орындауын қамтамасыз ететiн директордың бұйрығын дайындасын.

Негiгi: «___»__________2000____ж. №______ ЖЕШ

Директор қолы Аты-жөнi

Бас бухгалтер қолы Аты-жөнi
00.00.00.

Үлгі

Үлгі

бойынша басшы немесе оның орынбасары шығаратын құжат.
Өкім кәсіпорынның ішкі құжаттарына

арналған бланкілерде ресімделеді және оған басшы немесе оның орынбасарлары қол қояды.
Өкімнің мәтініне:
нақты тапсырма (жұмыс);
жауапты орындаушы;
орындау мерзімі кіреді.
Басқару бөлігі әдетте, қазақ тіліндегі мәтінде «Міндеттеймін», «Белгілеймін»деген сөздермен аяқталады.

Үлгі

байланысты мәселелер бойынша басқару құжаты. Нұсқаулар бұйрық, нұсқаулық, өкімдердің орындалу

тәртібін түсіндіреді. Нұсқауға кәсіпорынның басшысы немесе құзіреті шегінде оның орынбасары қол қояды.
Нұсқаудың басқару бөлігі «орындау мақсатымен», «соған сәйкес», «мақсатында» деген сөздерден басталады да, «Ұсынамын», «Міндеттеймін» деген сөздермен аяқталады.
Нұсқауларға күнтізбелік жыл шегінде реттік нөмірлер беріледі.

Үлгі

органдардың (Директорлар кеңесі, акционерлердің жалпы жиналысы) құжаттарын білдіреді. Шешім «ШЕШТІ»,

«ШЕШІЛДІ», «ҚАУЛЫ ЕТЕДІ», «ҚАУЛЫ ҚАБЫЛДАДЫ» деген сөздері пайдалана отырып, басқа басқару құжаттары сияқты ресімделеді. Шешімге (қаулыға) алқалық органның төрағасы және оның мүшелері немесе төраға мен хатшы қол қояды. Шешім мен қаулы тек қана дербес құжат емес, сонымен бірге хаттаманың құрамдас бөлігі болып табылады.

– анықтамалық құжаттар
Актілер
Баяндау хат (докладные записки)
Түсініктеме
Факстер және электрондық пошта
Анықтамалар
Сенімхат: ресми

және жеке
Телефонограммалар
Шағым (претензия)
Шағымға жауап
Талап арыздар (исковые заявления)
Шағымдану (жалоба)

аты)!
Сізге ……………………. стажер позициясына өз кандидатурамды ұсынғым келеді, оның ашылуы

жөнінде (университеттің атауы) мансап және жұмысқа орналастыру / стажировка бөлімі хабарлады.
Мен ………………………………………..саласында  ……………………  .жұмыс тәжірибесіне ие болдым. Мен…………………………………. (компанияны көрсету)  …………………………………орындадым және қазіргі уақытта …………………………………………………мақсатында ……………………..пайдаланамын (мысал). Мен экология саласында судың химиялық құрамын талдау бойынша зертханалық жұмыстар жүргіздім.
2010 жылғы өткен жазғы / күзгі семестрде мен  ……………………………………… (компания атауы) …………………………………….. ассистенті ретінде жұмыс істедім (мысал). Мен …………………………………… саласында (саланы көрсету) жұмыс істеу үшін қажетті білім мен дағдыны алу мақсатымен ………………………………………………………………. тағылымдамадан өтіп, осы жұмыс тәжірибесін толықтырғым келеді.
Мен сіздің бағдарламаңыздың дамуына өзімнің маңызды үлесімді қоса аламын деп есептеймін. Осы тағылымдаманың нәтижесінде мен сізге қолдау көрсету және ………………………………………………………….өз дағдыларымды (мәселен, зерттеу жүргізу дағдылары) жетілдірудің тамаша мүмкіндігін алмақпын.
Осы позицияға менің құзыреттілік деңгейімнің қаншалықты сәйкес келетініне қатысты өзіңіздің пікіріңізді білу үшін келесі аптада хабарласамын. Егер сіз оң жауабыңызды берсеңіз,  онда екеуара қолайлы уақытта әңгімелесу үшін жақын уақытта өзіңізбен кездесуге үміт артамын.
Менің кандидатурамды қарағаныңыз үшін сізге алғысымды айтамын.
Құрметпен,
Қолы
Аты, тегі

Үлгі

хаттарға ұқсас. Нақты адресат үшін толтырылады және сұратуға жауап болып

табылады. Ол: «Хабарлайымыз», «Хабардар етеміз», «Сіздің назарыңызға ұсынамыз» деген сөздер арқылы жазылады. Оданәрі қандай да бір фактілер көрсетіледі.
Жарнамалық хаттар – ақпараттық хаттардын бір түрі, нақты адресатқа жіберіледі және жан-жақты сипаттамасы және жарнамалап отырған тауарлар мен қызмет көрсетүлердің бағасы көрсетіледі.
Жарнамалық хаттардын мақсаты – адресаттың ұсынылып отырған қызметтерге қызығушылығын тудыру. Хаттың мәніні нақты, анық әне толық ақпаратқа ие болуы тиіс. Мұндай хаттарда автор-ұйымның мекен-жайы бөлек көрсетіледі.

Нақты тұлғаларға, сондой-ақ мекемелерге жіберіледі. Хат: «Қатысуыңызды өтінеміз», «Сізді шақырамыз»,

«Біз Сізді шақырғанымызға өте қуаныштымыз» және т.б. сияқты сөздер арқылы жазылады.
Шақыру хатнда жүргізілетін іс-шараның сипаты беріледі, өтетін мерзімі, нақты уақыты көрсетіледі.

Растау хаттары – бұрын жіберілген құжаттың күшінде қалатынын хабарлайтын (мысалы, шарт, нұсқаулық және т.б.) жіберілімдерді (хат, телеграмма, аударым, бендероль, тауарлар, құндылықтар) алу туралы хабар. Хат қандай да бір фактіні, іс-әрекетті, телефонмен сөйлесүді растайды. Бұл хатта «растаймыз» деген сөз болуы тиіс.
Осындай хаттарды уақтылы жіберу мәселені бақылаудан алуға және ескертпе хат жіберуді болдырмауға мүмкіндік береді.

Ескертпе хат қандай да бір міндеттеменің не жүргізілген іс-шаралардың орындалу мерзімнің жақындағанын немесе өтіп кеткенін көрсетеді. Бұл хат өте қысқа болуы мүмкін және маңызды бір бөліктен ғана тұрады. Мұндай хаттар «Ескертеміз» деген сөзбен аяқталады.
Бастама хаттар – бұл жауап талап ететін хат. Осындай хаттардың көпшілігі қандай да бір мәселені шешүді өтіну (ұсыныс, сұрату) болып келеді. Бұл хаттың ең көп тараған түрі, оның тақырыбы алуан түрлі. Оның сипаттамасы қойылған мәселенің оң немесе теріс шешілуін білдіреді.

Бұл хаттарда ақы төлеуге, өнімді немесе оның қандай да бір

бөлігін жеткізу мерзімдеріне кепілдік беріледі. Кепілдік беру хаттарының жоғары құқықтық функциялары бар, сондықтан хаттың мәтіні анық және нақты болуы тиіс.
Коммерциялық хаттар – келісім-шарттар жасау және оны орындау кездерінде жасалады. Олар сатып алушының тауарлар, қызметтер туралы жан-жақты ақпарат берүін өтіну және\немесе тауар жіберуге ұсыныстар (оферта), сатушылардың жауаптары, жарнамаға жауап, кредиттік хаттар болуы мүмкін.
Рекламациялық (шағым) хаттарда кәсіпорын басқа тараптың (қарсы агенттің) келесім-шарт талаптарын орындамауынан болған шығындарды өтеүін талап етеді. Рекламацияда осы фактіні растайтын құжаттардың көшірмелері қоса беріледі. Осы негізгі құжатқа дайындалған көшірмелер ресімделеді.
Шетелдік әріптестермен келісім-шарт жасау кезінде кредиттік хаттар (L\C Letter of credit) пайдаланылады. Онда сатушы алушының банкінен валюталық есептік шотының нөмірі мен сатып алушының тауарлар және қызмет көрсету үшін ақы төлеуге берген банк кепілдігін көрсете отырып, көпілдік беру хатын сұрайды.

Жауап хаттар – бастама хаттардың сипаттамасына байланысты болады, өйткені оның мәтінің тақырыбы белгілі, бастама хатта қойылған мәселелерді шешу сипатын жазу ғана қалады: ұсынысты, әтінішті орындауды қабылдау немесе одан бас тарту. Жауап әрқашанда анық, қысқа болады: қандай өтініштер қанағаттандырылады, өтініштердің барлығы қанағаттандырылды ма, қашан, қай мерзімде. Ұсыныстан бас тарту дәлелді болуы керек.
Қаржы мәселелері бойынша хаттарға фирманың бірінші басшысы және бас бухгалтері қол қояды. Қандай да бір кепілдіктер беретін хаттардың заңдық және қаржылық зардаптары болады, сондықтан оларға фирманың мөрі соғылады.
 

Банк басқармасы
төрағасының орынбасары
___________________

ТҮСІНІКТЕМЕ  

Бөлімнің 2007 жжылдың ІІІ тоқсанына арналған жиынтық есебін факс-модем байланысының бұзылуына және банктің Алатау филиалындағы есеп беру мәліметтерінің болмауына байланысты көрсетілген мерзімде өткізе алмадық.
 
Бөлім бастығы қолы аты-жөні

Үлгі

Факс – байланыстың телефон жүйесі бойынша арнайы аппараттың (телефакстің) көмегімен алынған құжат. Факс ұсынылатын құжаттың көшірмесі болып табылады. Телефакс бойынша құжаттардың кез-келген түрлері және оған қосымшалар жіберіледі: кестелер, сызбалар, схемалар, суреттер, т.б. Факс іскер әріптестермен, ұйымдармен арадағы хат алмасудың бір түрі. Факсті ресімдеу іскерлік хатты рәсімдеуге ұқсас.

Марина Васильевна, 2007 жылдың тамыз айындағы маған тиісті елу мың

теңге мөлшеріндегі жалақыны алуды бухгалтер Ковалева Оксана Юрьевнаға сеніп тапсырамын.
 
Хатшы қолы А.Н. Макарова
М.В. Лазареваның қолын куәландырамын
КБ-нің инспекторы қолы К.Н. Кузнецов
М.О.

Қостанай қаласы

№
10:30 “Вист” АҚ директоры
А.И. Розинге
т. 533428
20.09.2008 ж. сағат 10.00-де ХСО-да (Байтұрсынов көшесі, 55, конференц-залда)
“Информатика-2008” көрмесін ұйымдастыру комитеті мен қатысушы-фирма өкілдерінің бірлескен мәжілісі өтеді.
Сіздің ұйымнан осы мәжіліске қатысатын өкіл жіберуіңізді сұраймыз.
Ұйымдастыру комитетінің
төрағасы қолы аты-жөні
Телефонхатты жіберуші қолы аты-жөні
Қабылдап алушы қолы аты-жөні

өндірістік мәжіліс
 
Төрағаның аты-жөні
Хатшының аты-жөні
 
Қатысқандар: ______________________________________________
Қаралған мәселелер:
 
________________________________________________________
________________________________________________________
 
 
Қабылданған шешімдер:
 
_________________________________________________________
_________________________________________________________
 
 
Төраға

қолы аты-жөні
Хатшы қолы аты-жөні
 
№____іске
 
Орындаушының қолы
 

358225, 1996 ж. 15 қыркүйекте
Қазақстан Республикасы ІІМ берген, жүргізуші

куәлігі АА № 1056118, " Тайота " маркалы автомашинаны, двигателі № IB 813772, шасси ІМЗ - НВ 12387, мемлекеттік № РНІ 02113,
түсі-ақшыл сары, жүргізуді сеніп тапсырады.
Сенімхат 2001 ж. 20 шілдеге дейін берілген.

Директор Алибеков З.

Мөрі

ҚҰЖАТ АТАУЫ. (СЕНІМ ХАТ) МӘТІН.

( кім, кімге, нені және қандай мерзімге сеніп тапсырады )
Нотариалдық тұрғыдан куеландыратын құжаттардың үлгісі сәл басқаша " Сенімхат " деген сездің алдында қандай іс тапсырылатыны көрсетіледі.
Мысалы: Жалақыны (алиментті, зейнетақыны т.б. ) алуға

Күні Сенімхат берушінің қолы.

Үлгі

Сенімхат (ағылш. warrant; power of attorney; proxy; — сенім білдірушінің өз атынан өкілдік ету үшін екінші тұлғаға берген жазбаша уәкілдігі. С. жазбаша нысанда және нотариаттық куәландыру арқылы жасалынады. Егер сенімхат мүлікті басқару үшін және нотариаттық куәландыруды талап ететін мәміле жасауға берілсе, оны міндетті түрде нотариат куәландыруға тиіс. Сенімхаттың мерзімін сенім білдіруші өзі белгілейді, бірақ заң бойынша ең ұзақ мерзім — 3 жыл. Сенімхатта мерзімі көрсетілмесе, толтырылған күнінен бастап 1 жыл мерзімге жарамды болып саналады.

«№ 6 Агротехникалық колледжі» КММ
директоры
Быстрицкая Валентина Григорьевна
фермер шаруашылығы
бөлімінің 2-курс студенті
А.М. Оспановадан
 
Өтініш
 
Мені денсаулығыма байланысты фермер шаруашылығы күндізгі оқу бөлімінен сырттай оқу бөліміне ауыстыруыңызды өтінемін.
 
 
27.06.2013 ж.                                   қолы
 

Өтініш – ұйым басшысының, лауазымы жағынан жоғары тұрған адамның атына белгілі бір ақпаратты, өтінішті, мәліметті жеткізу мақсатында жазылатын іс қағазының бір түрі.

№ 6 Агротехникалық колледжі» КММ
директоры
Быстрицкая Валентина Григорьевна
қазақ тілі мен әдебиет пәнінің оқытушысы Ж.К.Кусаиновадан

Өтініш

Мені 2016 жылғы 18 маусым мен 18 шілде аралығында кезекті еңбек демалысына жіберуіңізді сұраймын.

20.02.16                                           /қолы

ТҮЙІНДЕМЕ Аты-жөні: (аты-жөні). Туған күні: (туған күні). Туған жері: (туған жері). Ұлты: (ұлты) Мекенжайы: (мекенжай). Телефоны: (нөмір). Мамандығы: (мамандық). Мақсаты: (лауазым түрі) лауазымын алу. Білімі: (жыл) жж.(институт, университет, колледж) «(мамандық атауы)» мамандығы бойынша диплом. (жыл) жж. (институт, университет, колледж) «(мамандық)» мамандығы бойынша аспирантура. Еңбек жолы: (жыл) жж. (атауы) колледжі. (тіл түрі) тілі пәнінің мұғалімі. (жыл) жж. № (номер) кешкі мектеп. Оқу бөлімінің хатшысы. Арнайы білімі: (тіл) және (тіл) тілдерін еркін меңгергенмін. Компьютерде (компьютерлік бағдарламалар түрі) бағдарламалары бойынша жұмыс тәжірибем бар. Ісқағаздарының стенограммасын жүргізу курсын бітірдім. Отбасылық жағдайым: үйленгенмін. (саны) ұлым (қызым) бар.

ТҮЙІНДЕМЕ
Аты-жөнi: Айбек Нұргүл Хамитқызы Мекен-жайы: Астана қаласы, Абылай хан даңғылы 25 үй, 33 пәтер Телефон: 8 (7178) 45-96-73; ұялы телефон: 8 777 123 45 67 Е-mail : nurgulaibek@hotmail.com Жалпы ақпарат Жұмыс тәжiрибесi: “Аймаусым” ЖШС, 2007 – 2008 жыл, Астана қаласы. Бухгалтер “Қайсар” АҚ, 2008- осы күнге дейін, Астана қаласы. Бас бухгалтер. Бiлiмi: - Орта 1989 – 2000 жж. – №12 орта мектеп - Жоғары: 2000-2004 жж. – С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ – бухгалтер, бакалавр. 2004-2006 жж. – С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ – экономист, магистр Тiлдi бiлуi: Қазақ тілі – ана тілі Орыс тілі – еркін Ағылшын тілі – еркін Компьютердi игеруi: 1 C бухгалтерия, Microsoft Office, Enternet Explorer Жеке қасиеттері: Ұқыпты, ақкөңіл, ашық, адамдармен тез тіл табыса алады. Қосымша ақпараттар: Көлік жүргізуші, халықаралық бухгалтерлер конгрессінің қатысушысы Құштарлығы: Тілдер үйрену, кітап оқу, саяхат жасау

Үлгі

Түйіндеме – белгілі бір тұлғаның өмірбаяны, білімі, мамандығы, кәсіптік шеберлігі, біліктілігі, икемділігі жайлы нақты, қысқа мәлімет беретін іс қағазының бір түрі.